Tapu İptal ve Tescil Davası Nedir?

 

Tapu iptali ve tescili davası; Taşınmazların  mülkiyeti kural olarak  tescille kazanılır. Kanundaki usullere göre yapılmayan yani yolsuz tescil sebebiyle mülkiyet hakkı elinden alınan kimse, tescilin yolsuz olduğunu iyiniyetli olmayan üçüncü şahıslara karşı ileri sürebilmektedir.Bu davanın amacı hukuka uygun olmayan tescilin hukuka uygun hale getirilmesidir.

İyiniyetli olmayan üçüncü kişilere karşı

Madde 1024-

Bir aynî hak yolsuz olarak tescil edilmiş ise, bunu bilen veya bilmesi gereken üçüncü kişi bu tescile dayanamaz. Bağlayıcı olmayan bir hukukî işleme dayanan veya hukukî sebepten yoksun bulunan tescil yolsuzdur. Böyle bir tescil yüzünden aynî hakkı zedelenen kimse, tescilin yolsuz olduğunu iyiniyetli olmayan üçüncü kişilere karşı doğrudan doğruya ileri sürebilir.

 

Medeni kanun taşınmaz alımlarında iyiniyetli 3. kişiyi koruyor. Kanuna göre;  tapu kütüğündeki tescile dayanarak iyi niyetle mülkiyet ya da başka bir ayni hak kazanan kimsenin bu iyi niyeti sebebiyle kazandığı hak korunur.Şöyle ki;  X korkutmayla Y’den taşınmaz alıp adına tescil ettiriyor. X daha sonra taşınmazı iyiniyetli Z’ye satıyor. Z tescilin yolsuz olduğunu bilmiyorsa, yani iyi niyetli ise medeni kanun 1023. maddeye göre bu iyi niyeti (tescili)  korunur.

 

 İyiniyetli üçüncü kişilere karşı

Madde 1023- Tapu kütüğündeki tescile iyiniyetle dayanarak mülkiyet veya bir başka aynî hak kazanan üçüncü kişinin bu kazanımı korunur.

 

Yolsuz Tescil nedir?

Hukuken geçerli bir şekilde yapılmayan ve bu nedenle hukuki  bağlayıcılığı da bulunmayan tescile “yolsuz tescil” denilmektedir. Kanundaki usullere göre yapılmayan tescil yolsuz tescil olur.  Yolsuz tescil sebebiyle mülkiyet hakkı elinden alınan kimse, tescilin yolsuz olduğunu iyiniyetli olmayan üçüncü şahıslara karşı ileri sürebilmektedir.

Yolsuz tescilde

Madde 1025-

Bir aynî hak yolsuz olarak tescil edilmiş veya bir tescil yolsuz olarak terkin olunmuş ya da değiştirilmiş ise, bu yüzden aynî hakkı zedelenen kimse tapu sicilinin düzeltilmesini dava edebilir. İyiniyetli üçüncü kişilerin bu tescile dayanarak kazandıkları aynî haklar ve her türlü tazminat istemi saklıdır.

 

Tapu İptal ve Tescil Davası Sebepleri

- Muris muvazaası hukuksal nedene dayalı tapu iptali ve tescil istemli davalar

-Ehliyetsizlik nedeniyle tapu iptal ve tescil davası,

-Hile Aldatma , korkutma  ve  Aşırı yararlanma gibi iradeyi sakatlayan sebeplere (TBK m. 28, 30 ila 39) dayanılarak açılmış tapu iptal davaları       

 -Tapuda vekil eliyle gerçekleştirilen temliki tasarruflar hakkında, vekâletin hile ile alındığı ve kötüye kullanıldığı iddiası ile (TBK m. 502) açılan tapu iptal ve tescil davaları,

-Aile konutu olması sebebiyle tapu iptal ve tescil davası,

- Arsa, arsa payı ya da kat karşılığı inşaat sözleşmelerinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil davaları,

-Ölünceye kadar bakma ve gözetme sözleşmesine bağlanarak yapılan temliki tasarruflar hakkında “sözleşmeye aykırılık” ya da “geçersizlik” iddiasıyla (TBK m. 611 vd.) açılan tapu iptal ve tescil davaları,

Ölünceye Kadar Bakma Sözleşmesi

MADDE 611- Ölünceye kadar bakma sözleşmesi, bakım borçlusunun bakım alacaklısını ölünceye kadar bakıp gözetmeyi, bakım alacaklısının da bir malvarlığını veya bazı malvarlığı değerlerini ona devretme borcunu üstlendiği sözleşmedir. Bakım borçlusu, bakım alacaklısı tarafından mirasçı atanmışsa, ölünceye kadar bakma sözleşmesine miras sözleşmesine ilişkin hükümler uygulanır.

 

-İmar uygulamasından kaynaklanan tapu iptali ve tescili davası

-Zilyetlik nedeniyle tapu iptal ve tescil davası…

 

Hangi Durumlarda İptal Davası Açılamaz?

1-Tapu kaydında malik görünen kişi 10 yıl boyunca, elindeki taşınmazın tapusunu herhangi bir özel veya tüzel kişiye devretmeden kesintisiz bir şekilde elinde bulundurursa  bu kişi aleyhine tapu iptal ve tescil davası açılamaz. Yani  malik kişi çekişmesiz bir şekilde 10 yıl taşınmazı eline bulundurursa bu tapu yolsuz tescille edinilmiş olsa bile iptali istenemez. 

Olağan zamanaşımı

 Madde 712- Geçerli bir hukukî sebep olmaksızın tapu kütüğüne malik olarak yazılan kişi, taşınmaz üzerindeki zilyetliğini davasız ve aralıksız olarak on yıl süreyle ve iyiniyetle sürdürürse, onun bu yolla kazanmış olduğu mülkiyet hakkına itiraz edilemez.

 

2- Kazandırıcı zaman aşımıyla tapu edinen kişi aleyhine de iptal davası açılamaz. Yani tapu kütüğüne kaydedilmemiş ve maliki olmayan taşınmazı kullanan kişi en az 20 yıl boyunca kullanmış ve tapu tescilini yapmışsa kazandırıcı zamanaşımıyla gereği bu kişi aleyhine iptal ve tescil davası açılamaz.  Kazandırıcı zamanaşımın şartlarına da bakılması gerekir. Söz konusu taşınmaz hazineye mi yoksa üçüncü kişilere mi ait. Eğer taşınmaz hazinenin değilse üçüncü bir  kişinin olsa kazandırıcı zaman aşımından bahsedilemez.  Kullanılan taşınmaz 3. Kişilere aitse işgal olarak nitelendirilecektir

 

Tapu İptal ve Tescil Davalarında Yetkili ve Görevli Mahkemeler?

Tapu iptali ve Tescil  Davalarında Yetkili Mahkeme

Yetkili mahkeme taşınmazın bulunduğu yer mahkemesidir. Taşınmazların bulunduğu yer mahkemeleri HMK madde 12’de belirtildiği gibi kesin yetkilidir. Taşınmazın bulunduğu yer dışında başka bir yer mahkemesinde açılmaz.

Taşınmazın aynından doğan davalarda yetki

 MADDE 12- (1) Taşınmaz üzerindeki ayni hakka ilişkin veya ayni hak sahipliğinde değişikliğe yol açabilecek davalar ile taşınmazın zilyetliğine yahut alıkoyma hakkına ilişkin davalarda, taşınmazın bulunduğu yer mahkemesi kesin yetkilidir.

(2) İrtifak haklarına ilişkin davalar, üzerinde irtifak hakkı kurulan taşınmazın bulunduğu yer mahkemesinde açılır.

 (3) Bu davalar, birden fazla taşınmaza ilişkinse, taşınmazlardan birinin bulunduğu yerde, diğerleri hakkında da açılabilir.

 

 Tapu İptal ve Tescil Davalarında Görevli Mahkeme

Dava konusu malvarlığı olması sebebiyle görevli mahkeme aksine bir düzenleme olmadığı sürece  Asliye Hukuk Mahkemeleridir.

Asliye hukuk mahkemelerinin görevi

MADDE 2- (1) Dava konusunun değer ve miktarına bakılmaksızın malvarlığı haklarına ilişkin davalarla, şahıs varlığına ilişkin davalarda görevli mahkeme, aksine bir düzenleme bulunmadıkça asliye hukuk mahkemesidir.

 (2) Bu Kanunda ve diğer kanunlarda aksine düzenleme bulunmadıkça, asliye hukuk mahkemesi diğer dava ve işler bakımından da görevlidir.